Bel Fıtığı (Lomber Disk Hernisi)
Bel fıtığı, omurgalar arasında bulunan disklerin yer değiştirmesi veya dış kısmının yırtılması sonucu, içindeki jel benzeri maddenin dışarı çıkarak sinirlere baskı yapmasıyla oluşan bir durumdur. Bu baskı, ağrı, uyuşma ve güç kaybı gibi belirtilere yol açabilir.
Disklerin Görevi
- Omurlar arasındaki diskler, omurga hareketliliğini sağlar ve yük taşıyan amortisör görevi görür.
- Diskin dış kısmı (anulus fibrosus) sert, iç kısmı (nukleus pulposus) yumuşak ve jel kıvamındadır.
Bel Fıtığının Nedenleri
- Mekanik Zorlama: Ağır kaldırma, yanlış duruş, ani hareketler.
- Yaşlanma: Disklerin su içeriği azalır, daha kolay yıpranır ve yırtılır.
- Travma: Kazalar veya düşmeler.
- Genetik Yatkınlık: Bazı kişilerde disk dejenerasyonu riski daha yüksektir.
Belirtiler
- Lokal Belirtiler:
- Bel ağrısı.
- Hareketle artan ağrı.
- Sinir Baskısı Belirtileri:
- Kalçaya, bacağa veya ayağa yayılan ağrı (siyatik).
- Uyuşma veya karıncalanma (parestezi).
- Kas güçsüzlüğü.
- Ciddi Durumlar (Cauda Equina Sendromu):
- İdrar veya dışkı kontrol kaybı.
- Bacaklarda ciddi güç kaybı.
- Acil cerrahi gerektirir.
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Sinir fonksiyonlarının değerlendirilmesi.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Diskin detaylı görüntülenmesi.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapıların detaylandırılması.
- Elektromiyografi (EMG): Sinir baskısının derecesini ölçmek için.
Tedavi Yöntemleri
- Konservatif (Cerrahi Dışı) Tedavi:
- Fizik Tedavi: Egzersiz programları, sıcak-soğuk uygulamalar.
- Medikal Tedavi: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, steroidler.
- Enjeksiyonlar: Epidural steroid enjeksiyonları.
- Cerrahi Tedavi (Nadir Durumlarda):
- Nörolojik kayıplar veya konservatif tedaviye yanıt vermeyen ağrılarda.
- Mikrodiskektomi: Fıtıklaşmış disk materyalinin çıkarılması.
- Lomber Füzyon: Diskin tamamen çıkarılması ve omurların sabitlenmesi.
Önleme
- Doğru Duruş ve Ergonomi: Ağır kaldırırken belin korunması.
- Düzenli Egzersiz: Bel ve karın kaslarını güçlendirme.
- Kilo Kontrolü: Fazla kilolar omurga üzerine ekstra yük bindirir.
Prognoz
Çoğu bel fıtığı vakası konservatif tedaviyle iyileşir. Ancak ciddi sinir baskısı veya kalıcı nörolojik defisit durumlarında cerrahi müdahale gerekebilir.