Hidrosefali, beyin ve omurilik etrafında dolaşan beyin omurilik sıvısının (BOS) normalden fazla birikmesi sonucu meydana gelen bir durumdur. Bu sıvının aşırı birikimi, kafa içi basıncını artırarak beyin dokusuna zarar verebilir.

Beyin Omurilik Sıvısının (BOS) Normal Fonksiyonu

• Üretim: BOS, beyin ventriküllerindeki koroid pleksus tarafından üretilir.
• Dolaşım: Ventriküller ve beyin zarları arasında dolaşır.
• Emilim: Damar sistemine geri emilir.

Hidrosefali, bu sistemdeki üretim, dolaşım veya emilim problemleri sonucu oluşur.

Sınıflandırma

1. Konjenital Hidrosefali: Doğumda mevcut olan hidrosefali. Genetik anomaliler veya fetal gelişim sorunlarına bağlıdır.
2. Edinsel Hidrosefali: Doğumdan sonra gelişir.
   • Travma
   • Enfeksiyonlar: Menenjit gibi.
   • Tümörler: BOS dolaşımını engelleyebilir.
3. Patofizyolojiye Göre:
   • Obstrüktif (Non-komünikan): BOS akışının ventriküller arasında veya dışa doğru dolaşımında tıkanma vardır.
   • Komünikan: BOS, dolaşabilir ancak emilim mekanizmasında problem vardır.
4. Normal Basınçlı Hidrosefali (NPH): Genellikle yaşlılarda görülür, BOS birikimi kafa içi basıncını belirgin şekilde artı

Belirtiler

• Bebeklerde:
  • Kafanın anormal büyümesi (şişkin fontanel).
  • Gözlerde aşağı doğru bakış (güneş batışı belirtisi).
  • Huzursuzluk, beslenme güçlüğü.
• Yetişkinlerde:
  • Baş ağrısı, bulantı, kusma.
  • Görme bulanıklığı.
  • Yürüme bozukluğu, denge problemleri.
  • Hafıza ve zihinsel işlevlerde bozulma (NPH'de "yürüme güçlüğü, demans, idrar kaçırma" üçlüsü).

Tanı Yöntemleri

• Nörolojik Muayene
• Görüntüleme:
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Beyin ventriküllerini ve sıvı akışını değerlendirmek için kullanılır.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Ventikül genişlemesini gö
• BOS Basıncı Ölçümü: Lomber ponksiyonla yapılır, özellikle NPH tanısında faydalıdır.

Tedavi

1. Cerrahi Müdahaleler:
   • Ventriküloperitoneal (VP) Şant: BOS’un karın boşluğuna yö
   • Ventrikülostomi: Endoskopik yöntemle ventriküller arasında alternatif bir sıvı yolu oluşturulur (ETV).
2. Medikal Tedavi: Geçici rahatlama sağlar, genellikle cerrahiye hazırlıkta kullanılır.

Komplikasyonlar

• Tedavi edilmediğinde beyin dokusunda hasar, zihinsel gerilik, fiziksel engellilik veya ölüm riski bulunur.
• Şant komplikasyonları: Tıkanma, enfeksiyon, aşırı drenaj.

Prognoz

Erken teşhis ve tedavi ile birçok hasta normal yaşam sürebilir. Ancak komplikasyon riskleri nedeniyle düzenli takip gereklidir.